Nằm về phía Đông Nam phố cổ Hội An, Cẩm Nam không chỉ nổi tiếng với món hến trộn hay những quả bắp luộc ngọt mềm mà còn được nhiều người biết đến qua sản phẩm cá hấp thơm ngon. Về Cẩm Nam mùa này, thật khó có thể kìm lòng khi đi ngang qua những lò cá hấp đang trong độ nước sôi, khói tỏa. Theo kết quả khảo sát, ở Hội An trước đây, nghề làm cá hấp không chỉ phổ biến ở Cẩm Nam mà còn ở Cẩm An, Cẩm Thanh, khu vực chợ cá Cẩm Hà, nay là phường Thanh Hà,... Trong giai đoạn phát triển nhất, ở Cẩm Nam có trên 30 lò hấp, còn tại Thanh Hà có khoảng 8 lò. Hiện nay, do nhiều yếu tố khách quan nên nghề này chỉ tập trung ở Cẩm Nam, nhất là tại khối Hà Trung.
Năm 1904, sau khi lai kinh thi Hội, trên đường về ghé thăm Đà Nẵng, vùng đất xương thịt của Tổ quốc bị cắt làm nhượng địa thuộc Pháp, Chí sĩ Trần Quý Cáp đã xót xa sáng tác bài thơ “Đà Nẵng hoài cảm” bằng chữ Hán: Thử địa do hà động chiến phong/Chí kim đáo xứ thỉ xà tung/Thuyền lâm nội phụ tam tài sắc/Xa tẩu trùng quan nhứt lộ thông, Cố quốc sơn hà lân địch lý/Thùy gia lầu các tịch dương trung/An năng tái khởi Trần Hưng Đạo/Cọng vãn Đằng Giang vĩ đại công.
Trần Quý Cáp sống trong một thời kỳ lịch sử đặc biệt, thấu hiểu tình cảnh của đất nước và nhân dân mình khi chủ quyền đất nước bị mất, vua quan nhà Nguyễn không còn thực quyền, nhân dân khốn khổ trong vòng kìm kẹp, bóc lột của thực dân, phong kiến.
Mỗi gia đình dù giàu dù nghèo đều có một không gian nhất định dành cho việc thờ cúng, tế tự. Đây là nơi thể hiện tập trung quan niệm của cư dân trong sinh hoạt tín ngưỡng - tinh thần. Về tính chất, đây là nơi trang nghiêm nhất, linh thiêng nhất trong mỗi gia đình. Theo quan niệm của dân chúng đây cũng là nơi xảy ra sự giao lưu, sự tiếp xúc giữa tổ tiên - những người đã khuất với những người đang sống, là nơi để con cháu bày tỏ lòng kính trọng, lòng biết ơn đối với công nghiệp của cha ông.
Gốm sứ Nhật Bản có lịch sử hình thành và phát triển trải qua hàng nghìn năm mà trong đó thế kỷ XVI - XVIII là giai đoạn thịnh vượng nhất với trung tâm sản xuất tiêu biểu là tỉnh Hizen - Nhật Bản
Hiện nay, tại Khối 3 nay là khối Phong An - phường Sơn Phong còn lưu lại một ngôi mộ cổ mà người dân thường gọi là mộ ông Chu Kỳ Sơn. Trong văn bia mộ có ghi: “Giang nam hiển khảo Ân thọ nội viên Cai phủ tàu Ấu Tứ Hầu Chu Kỳ Sơn. Tuế thứ Giáp tuất niên cốc Đán. Hiếu nam Chu Thủ Nương phụng lập thạch”. Từ nội dung văn bia cho biết, đây là ngôi mộ của một Cai Phủ Tàu tước Âu Thọ Hầu mang tên Chu Kỳ Sơn.
Nằm giữa đồng lúa ở khối Trường Lệ - phường Cẩm Châu hiện còn một ngôi mộ mà người dân thường gọi là mộ ông Tani Yajirobei. Mộ xây theo hướng Đông Bắc, trên một gò đất cao hẹp.
Dừa nước có tên khoa học là Nypa fruticans còn được gọi là Attap palm là loài duy nhất trong họ Cau (Are caceae) sinh sống trong đấm lầy.
Không hiểu vì sao miền Trung có “ngũ Quảng” nhưng món mì Quảng lại chỉ định danh riêng cho xứ Quảng Nam. Thức quà dân dã của miền đất khó ấy giờ đã “vinh dự” được xếp vào 12 món ăn Việt Nam được công nhận giá trị ẩm thực châu Á.
Là loại hình múa dân gian gắn với tết Trung Thu, lưu truyền ở Hội An từ lâu đời và để lại dấu ấn văn hóa sâu sắc trong lòng nhiều người dân phố Hội. Về tên gọi, Thiên Cẩu có nghĩa là chó nhà trời, nhưng cũng như nhiều hiện tượng văn hóa dân gian khác, con vật này được tô điểm thành linh vật mang tính huyền thoại với những đặc điểm khác thường về hình dáng: đầu có sừng cong về phía trán, mắt lồi, hai bên mép có mang, miệng há đầy vẻ đe dọa.
Ở Hội An trước đây lưu hành phổ biến hình thức hát bả trạo và bạn chèo đưa linh. Đây là loại hình nghệ thuật tổng hợp bao gồm các yếu tố tuồng, nghi lễ, múa dân gian, dân ca.
Danh từ “Hội An” từ lâu đã được nhắc đến trong nhiều tài liệu của các nhà truyền giáo, những ghi chép của các nhà buôn… Dưới con mắt của một nho sĩ, Thái Đình Lan cũng có những cảm nhận riêng về mảnh đất và con người nơi đây. Trong khuôn khổ bài này chúng tôi sẽ giới thiệu về những mô tả của Thái Đình Lan về Hội An qua tác phẩm “Hải Nam tạp trứ”.
Đây là cây đa cổ thụ nằm trong khuôn viên vườn nhà 93 đường Phan Chu Trinh, thuộc khối Hoài Phô phường Cẩm Phô - thành phố Hội An, nguyên trước đây là ấp Tu Lễ - xã Cẩm Phô - tổng Phú Triêm hạ - Phủ Điện Bàn - tỉnh Quảng Nam. Cây nằm sát đường đi, cách đình Cẩm Phô khoảng 100m về hướng Đông Bắc, cách đình ấp Tu Lễ chừng 120m về phía Đông và cách cây đa cổ thụ miếu Ngũ Hành nhà lao Thông Đăng độ 200m về phía Tây Bắc. Không xa về phía Đông là khu ruộng được bồi đắp bởi phù sa của dòng chảy cổ từ Rọc Gốm về hợp lưu với khe Ồ Ồ tại Ao Làng trước khi xuôi lạch chùa Cầu đổ ra Sông Hội An.
Rắn, âm Hán Việt gọi là Tỵ, là con vật được xếp thứ 6 trong 12 con Giáp theo Âm lịch. Tuy rắn là loài động vật nguy hiểm đối với con người nhưng nhiều loài rắn được sử dụng làm các vị thuốc chữa bệnh phong thấp, thần kinh, đau nhức, tê liệt, bán thân bất toại, các cơn co giật... Trong kho tàng ca dao, thành ngữ, tục ngữ, hò vè của người Việt, hình ảnh con rắn được thể hiện với nhiều hàm ý sâu sắc.
Đặng Huy Trứ sinh năm 1825, tự là Hoàng Trung, quê ở làng Thanh Lương, huyện Hương Trà, phủ Triệu Phong, trấn Thuận Hóa, nay là huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đặng Huy Trứ đậu Giải Nguyên năm Đinh Mùi - năm 1847. Vào Năm 1864 ông được bổ nhiệm chức Bố chánh Quảng Nam, trong Đặng Hoàng Trung thi tập, ông viết: “Xuân năm ấy, tỉnh Quảng Nam bị nạn đói rất lớn.
Đường Hoàng Diệu nằm ở phía đông khu phố cổ Hội An, có trục theo hướng Bắc Nam, xuất phát từ đường Trần Hưng Đạo đến cầu Cẩm Nam. Tuyến đường này là mốc giới đánh dấu sự kết thúc của các tuyến đường Nguyễn Duy Hiệu, Phan Bội Châu, mở đầu các tuyến đường chính của khu phố cổ Hội An có trục song song với dòng chảy của sông Thu Bồn/sông Hoài gồm đường Phan Chu Trinh, Trần Phú và Bạch Đằng.
Trên đoạn đường dẫn ra làng rau Trà Quế, nằm ngay trước nhà ông Nguyễn Văn Nước thuộc đội I khối Trường Lệ - phường Cẩm Châu hiện tồn một ngôi mộ mà người dân thường gọi là mộ ông Banjiro - Thương nhân Nhật Bản.
Xuất phát từ quan niệm cá Voi là hiện thân của thần Nam Hải - Thần biển có nhân tính hay cứu những tàu thuyền bị nạn trên biển nên từ lâu cá Voi đã được nhân dân vùng ven biển tôn làm Thần gọi là cá Ông/Ông Ngư /Ông Nam Hải. Đồng thời, cá Ông cũng được triều Nguyễn ban tặng nhiều sắc phong. Theo “Quốc Triều Chánh Biên Toát Yếu”, vua Gia Long có lần chạy trốn quân Tây Sơn bằng đường biển đã được cá Ông cứu giúp nên sau khi lên ngôi vua đã sắc phong là Nam Hải Cự Tộc Ngọc Lân Tôn Thần. Đến đời Thiệu Trị lại gia tặng là Dực Bảo Trung Hưng Trung Đẳng Thần ban cho ngư dân thỉnh về thờ tại các lăng.
Trong những trang sử hào hùng của Đảng bộ, quân và dân Hội An đã viết nên qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, hình ảnh anh hùng Trương Minh Lượng là một trong những dấu son góp phần tô điểm thêm truyền thống đấu tranh cách mạng anh dũng của quê nhà.
Khu phố cổ Hội An - Di sản Văn hoá Thế giới với những giá trị nổi bật toàn cầu đã trở thành điểm tham quan lý tưởng đối với du khách. Nơi đây không chỉ được mệnh danh là “bảo tàng sống” của những giá trị di sản văn hoá phi vật thể mà còn là một bảo tàng lớn về nghệ thuật kiến trúc cổ.