Sau tết Mậu Thân (1968), vùng giải phóng của tỉnh Quảng Đà và vùng ven thị xã Hội An bị càn quét dữ dội. Hằng ngày, máy bay Mỹ thả bom, làng xóm xơ xác. Ban đêm đại bác từ các căn cứ Núi Chúa (Quế Sơn), Lai Nghi (Cẩm Hà) và trên tàu chiến Hạm đội bảy của Mỹ ở ngoài biển bắn phá ác liệt. Trực thăng Mỹ đổ bộ càn quét, lùng sục, lấn sâu vào vùng giải phóng, nhằm thực hiện chiến dịch “Tìm diệt” quân giải phóng.
Trong thời Tiền - Sơ sử đến Cổ - Trung, Cận đại, Cửa Đại (Đại Chiêm Hải khẩu) luôn đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với Hội An và Xứ Quảng. Độ rộng và sâu của cửa biển này rất thích ứng với thời kỳ thuyền buồm ở cả phương Đông và phương Tây
MỞ ĐẦU
Qua các thư từ của từ thời Châu Ấn thuyền còn để lại, chúng tôi đã xác định được trong khoảng thời gian 31 năm Khánh Trường thứ 9 (năm 1604) cho tới năm Khoan Vĩnh thứ 12 (năm 1635, năm thực thi chính sách “đóng cửa, sakoku”), có ít nhất 356 con thuyền của người Nhật Bản đã qua lại các khu vực thuộc Đông Nam Á .
Mở đầu
Hội An là một thị xã nhỏ thuộc tỉnh Quảng Nam (miền Trung Việt Nam), có diện tích khoảng 60km2 với dân số 77.000 người (số liệu năm 1998). Đô thị cổ này nằm cách thành phố Đà Nẵng chừng 30 km về phía Nam, là cảng thị hình thành bên bờ trái của sông Thu Bồn, con sông cung cấp nước cho phía Nam thị xã và cao nguyên miền Trung. Hội An được biết đến với tư cách là cảng mậu dịch quốc tế vào thế kỷ XVII, nơi đã từng tồn tại một khu phố Nhật Bản trong thời kỳ thương mại Châu ấn thuyền.
1. Đặt vấn đề
Trong những năm gần đây, UNESCO đã công nhận nhiều di sản văn hóa và thiên nhiên ở Việt Nam là di sản thế giới, dựa trên những giá trị nổi bật toàn cầu của mỗi loại hình di sản, phù hợp với các tiêu chí mà tổ chức này đưa ra.
1. Đặt vấn đề
Thành phố Hội An nằm ở khu vực miền Trung - Việt Nam, thuộc tỉnh Quảng Nam, với diện tích 60km2, dân số hơn 92.000 người phân bố trên 9 phường, 4 xã, trong đó có 1 xã đảo. Tại đây, có một khu phố cổ minh chứng cho sự giao thoa giữa các nền văn hóa trong nhiều thế kỷ (từ thế kỷ XVI - XIX) được bảo tồn nguyên vẹn và UNESCO ghi danh là di sản văn hoá thế giới năm 1999 và vùng đảo Cù Lao Chàm - Hội An còn gìn giữ một hệ sinh thái trên cạn, dưới nước phong phú, đa dạng, được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới năm 2009.
Yến sào - tổ chim yến là một sản vật biển đảo quý hiếm, một loại thực phẩm siêu việt từ lâu đã là một cống phẩm dành riêng cho triều đình và là một mặt hàng xuất khẩu hàng đầu được thương nhân nhiều nước quan tâm.
MỞ ĐẦU
Hội An là một cảng thị được hình thành ở cửa sông Thu Bồn, cách Đà Nẵng, thành phố lớn nhất của miền Trung Việt Nam 30km về phía Nam. Khu phố cổ có 3 con đường chạy theo hướng Đông Tây, ở đó từ đầu thế kỷ XIX đã xuất hiện những dãy nhà bằng gỗ. Cảng thị Hội An vừa có cảnh quan của một phố cảng vùng Đông Nam Á, lại vừa mang tính chất thị của một đô thị cổ Việt Nam. Bởi thế, vào năm 1985, cảng thị này đã được chính phủ Việt Nam công nhận là khu Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia và năm 1999 đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Điều đáng chú ý là, ở cảng thị Hội An này đã từng tồn tại một khu phố “Phố Nhật Bản” vào thế kỷ XVII.
Tại Festival Di sản Quảng Nam lần thứ VI-2017, nhiều sự kiện văn hóa nghệ thuật diễn ra mang ý hướng bảo tồn và phát huy các bộ môn nghệ thuật truyền thống của các dân tộc Việt Nam nói chung, văn hóa - nghệ thuật địa phương Quảng Nam nói riêng trong bối cảnh hội nhập, giao lưu văn hóa quốc tế.
Thanh Hà là một trong những làng/xã có diện tích khá rộng, nằm ở phía Tây và Tây Bắc của thành phố Hội An hiện nay. Đây là một trong những làng/xã được hình thành sớm ở Hội An, vào khoảng thế kỷ XVI-XVII. Trải qua quá trình lịch sử, đến dưới thời Nguyễn, làng Thanh Hà được phát triển mở rộng với 13 ấp gồm Hậu Xá, An Bang, Nam Diêu, Bộc Thuỷ, Thanh Chiếm, Bàu Súng, Bàu Ốc, Đồng Nà, Bến Trễ, Trà Quế, Trảng Kèo, Cửa Suối, Cồn Động. Hiện nay, diện tích làng/xã Thanh Hà là địa bàn chính của phường Thanh Hà, xã Cẩm Hà và một phần phường Cẩm An. Nhiều di sản văn hóa của làng do các thế cư dân sáng tạo, vun đắp đã được công nhận, xếp hạng cấp quốc gia, cấp tỉnh hoặc đưa vào danh mục bảo vệ của thành phố Hội An.
Đêm ngày 14/7/1967, quân và dân ta tấn công vào nhà lao Hội An – nhà lao Xóm Mới giải thoát hàng ngàn tù nhân khỏi chế độ giam cầm hà khắc của chính quyền Mỹ - ngụy. Một cuộc tấn công chớp nhoáng đã gây bất ngờ lớn cho địch, nhưng với ta, đó là cả một thời gian chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, từ lực lượng tham gia, công tác hậu cần, phương án tiếp cận và chiến đấu, … Đặc biệt, một trong những nguyên nhân quan trọng để có được thắng lợi này là ta đã xây dựng được một cơ cở cách mạng tin cậy ngay trong đội hình quân địch ở nhà lao Hội An. Cơ sở đó là ông Nguyễn Cho.
Cù Lao Chàm trước đây với nhiều tên gọi Ciam pullo, Pulociampello, Tiêm Bích La, Chiêm Bất Lao... đã trở thành một địa chỉ nổi tiếng trong quá trình giao thương buôn bán của các nước trên biển đông và được ghi chép lại qua các tư liệu lịch sử của các học giả trong và ngoài nước.
Mở đầu
Tỉnh Quảng Nam nằm ở vị trí trung tâm của dải đất thuộc miền Trung Việt Nam. Đây cũng là nơi con sông Thu Bồn, bắt nguồn từ đỉnh Ngọc Lĩnh, đỉnh cao nhất của dãy Trường Sơn hùng vĩ, đổ ra biển Đông. Dãy Trường Sơn nổi tiếng từ xưa với những nguồn lâm sản phong phú đặc biệt là những sản vật quý hiếm của vùng Nam Trung bộ Việt Nam như quế, trầm hương… Trong bối cảnh đó, vùng Quảng Nam với thương cảng Hội An cũng được biết đến như một nơi tập trung những sản vật quý hiếm này. Hơn thế nữa, từ khi hệ thống giao thương của Trung Quốc nối liền với vùng Tây Nam Á, Hội An còn đóng vai trò rất lớn với tư cách là một bến đỗ, một trạm trung chuyển quan trọng cho các đoàn thuyền buôn trên con đường giao thương này.
Cuối thế kỷ XVI, nhà Nguyễn đã thiết lập quyền lực chính trị của mình ở Đàng Trong. Với những chính sách tích cực đã thúc đẩy nền kinh tế ngày càng phát triển. Lúc này, nhiều cảng thị hình thành ven dải đất miền Trung, mà Hội An là thương cảng nằm bên con đường thương mại quốc tế sôi động đương thời, thu hút thương thuyền từ Trung Quốc, Nhật Bản, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh, Pháp, Nhật… đến buôn bán.
Cùng với các hoạt động khai thác kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa tinh thần, trải qua quá trình phát triển lịch sử người dân ở Cù Lao Chàm cũng đã tích hợp nên một truyền thống văn hóa ẩm thực có nhiều nét riêng, gắn với môi trường biển đảo. Một trong những biểu hiện của truyền thống này là sự phát hiện và sáng tạo nên một loại nguyên liệu không ở đâu có dùng để nấu nước uống hàng ngày là lá Lao.
Trong quá trình điều tra về làng xã ở Quảng Nam vào năm 1941-1943, Viện Viễn Đông bác cổ đã tiến hành điều tra nhiều làng xã ở Quảng Nam, trong đó có nhiều làng xã ở Hội An gồm có Điển Hội (Hội An), Cẩm Phô, Minh Hương, Sơn Phong, Sơn Phô, Để Võng, Thanh Hà, Thanh Nam, Thanh Đông, Tân Hiệp và An Mỹ. Tài liệu về đợt điều tra này là bản viết tay liên quan đến các vấn đề của làng xã truyền thống, là một nguồn tư liệu quý cung cấp những thông tin về làng xã Việt Nam trước đây. Dưới đây là một số thông tin về làng Thanh Nam xưa mà tư liệu này đề cập.
Như tin đã đưa, ngày 14/6, tại Di sản Văn hóa thế giới Hội An, UBND tỉnh Quảng Nam, Tổ chức UNHABITAT phối hợp với Văn phòng UNESCO tại Việt Nam tổ chức Hội thảo quốc tế “Bảo tồn và phát huy giá trị các đô thị di sản”.
Người Pháp đã để lại một kiểu thức kiến trúc ở Việt Nam, mà phổ biến là phong cách kiến trúc Pháp thời thuộc địa (còn gọi là phong cách Pháp thời Đông Dương) - kéo dài cả thế kỷ (từ nửa cuối thế kỷ 19 đến nửa đầu thế kỷ 20). Bên cạnh những di tích kiến trúc ở Hà Nội, Sài Gòn thì ở Đà Nẵng, Hội An các di tích kiến trúc mang phong cách kiến trúc Pháp thời thuộc địa cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 cũng đã tô điểm thêm những nét đặc sắc của thẩm mỹ cảnh quan đô thị.
Với những giá trị văn hóa đặc sắc, nghệ thuật bài chòi dân gian đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và đang được lập hồ sơ để đệ trình UNESCO công nhận di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Festival Di sản Quảng Nam lần thứ VI - 2017 tiếp tục tôn vinh loại hình nghệ thuật này bằng một cuộc liên hoan hô hát bài chòi, hội tụ các tỉnh thành khu vực Nam Trung Bộ. Ở Quảng Nam, nghệ thuật bài chòi vẫn có một sức sống đáng kể…
Cẩm Thanh quê tôi là xã vùng ven biển, nằm cách trung tâm thành phố Hội An chừng 3km về phía Đông Nam. Theo số liệu thống kê năm 2003, Cẩm Thanh có tổng diện tích tự nhiên là 879,51ha, dân số khoảng 6.574 người, chia thành 8 thôn. Nằm ở địa thế bốn bề sông nước, khí hậu nơi đây mang tính đặc trưng của khí hậu ven biển, mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12, các tháng còn lại mưa ít và khô hạn. Địa hình Cẩm Thanh thuộc dạng địa hình ven biển, bị chia cắt bởi hệ thống sông rạch chằng chịt và là vùng đất nằm ở nơi hợp lưu của hạ nguồn sông Thu Bồn, Để Võng, Trường Giang. Vùng đất xã Cẩm Thanh thường xuyên nhiễm mặn, đây không chỉ là điều kiện thuận lợi cho hệ sinh thái rừng ngập mặn phát triển mà còn là nơi sinh trưởng và phát triển của nhiều loài thủy sản, trong đó có loài vọp (con vọp) mà dân gian hay gọi là con dọp.