TRUNG TÂM BẢO TỒN DI SẢN VĂN HÓA THẾ GIỚI HỘI AN
80 năm giành chính quyền ở Hội An qua tư liệu hồi cố của những người trong cuộc
Vào lúc 6 giờ sáng ngày 18/8/1945 cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới trước dinh tỉnh trưởng Quảng Nam, nhân dân Hội An được chứng kiến giờ phút thiêng liêng của ngày hội cách mạng, Chính quyền công nông đầu tiên ở Hội An được thành lập.
80 năm trôi qua nhưng những bài học về khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng tháng 8 năm 1945 ở Hội An vẫn vẹn nguyên giá trị. Đặc biệt là bài học về công tác tư tưởng, tạo sự gắn bó sâu sắc giữa các lực lượng trong xã hội, khơi dậy tinh thần tự tôn, tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước mạnh mẽ và bài học về xây dựng đường lối chính trị đúng đắn. Những bài học lịch sử của thắng lợi giành chính quyền trong Cách mạng Tháng 8 năm 1945 tiếp tục toả sáng, phát huy giá trị trong công cuộc xây dựng quê hương Hội An phát triển giàu đẹp, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc theo định hướng đô thị sinh thái, văn hoá, du lịch góp phần vào sự phát triển của thành phố Đà Nẵng toàn diện, bền vững bước vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng 8 thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong bầu không khí toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nô nức thi đua chào mừng Đại hội XIV của Đảng là dịp để chúng ta khắc sâu hơn nữa ý nghĩa lịch sử to lớn của những ngày mùa thu năm 1945 - khi dân tộc ta vùng lên giành lấy quyền làm người, làm chủ đất nước. Đó cũng là lời nhắc nhở về trách nhiệm hôm nay: Tiếp nối tinh thần bất khuất, khát vọng độc lập - tự do - hạnh phúc của cha ông, hun đúc bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, đổi mới mạnh mẽ và sáng tạo không ngừng, quyết tâm hiện thực hóa khát vọng dựng xây một nước Việt Nam phát triển toàn diện và bền vũng trong kỷ nguyên mới.
Lần dở theo những hồi cố/hồi ký của những người trực tiếp tham gia chúng ta trân quý những con người đã làm nên cuộc cách mạng Tháng 8 long trời, lở đất tại đô thị di sản Hội An.
Theo hồi cố của đồng chí Nguyễn Ưng - Trưởng Ban khởi nghĩa Hội An: Ngày 17/8/1945, tại nhà đồng chí Hoàng Kim Ảnh và sau đó là nhà Hoàng Kim Thượng (Ngọc Thành), Ủy ban khởi nghĩa Hội An tổ chức một cuộc họp nhận định tình hình và bàn chủ trương chuẩn bị lực lượng vũ trang giành chính quyền ở Hội An. Đang giữa cuộc họp thì đồng chí Võ Toàn, Phan Thị Nễ tới. Đồng chí Võ Toàn cho biết là đồng chí đi kiểm tra tình hình chuẩn bị khởi nghĩa tại Hội An. Lúc này cơ sở từ bên trong ra báo cáo cho biết: Lực lượng phản đế Hoàng Phê tổ chức mit tinh tại rạp Phan Hương, có tỉnh trưởng Tôn Thất Gián tới dự, nhân cơ hội nầy tranh thủ quần chúng rục rịch muốn giành chính quyền trước Việt Minh. Tỉnh trưởng Gián và lực lượng phản đế họp bàn nhau tìm cách ngăn cản, kéo dài thời gian để đợi xem tình hình.
Xét thấy tình hình vô cùng thuận lợi, Ủy ban khởi nghĩa cùng với đồng chí Toàn, Nễ nhận định, phân tích tình hình và thấy khả năng dùng lực lượng quần chúng nổi dậy giành chính quyền tại Hội An được, liền đổi tên Ủy ban khởi nghĩa thành Ủy ban bạo động và quyết định khởi nghĩa giành chính quyền ở Hội An gấp trong đêm. Phân công người đi huy động lực lượng, giao cho cơ sở cấp tốc trở về đồn lính nắm lại tình hình và diễn biến của bọn quan lại. Đồng thời, thảo ngay thư gửi cho Tôn Thất Gián, buộc trao lại quyền hành cho Việt Minh, giao cho anh Trần Đình Tri mang đi. Cử tôi (Nguyễn Ưng) nhanh chóng lên Bích Trâm (Điện Bàn) xin ý kiến Tỉnh ủy cho Hội An giành chính quyền trước.
Đêm hôm ấy trời mưa rất to, tôi lên đến Bích Trâm thì khoảng 8 giờ tối. Tại đây tôi chỉ gặp đồng chí Nguyễn Xuân Tâm (em đồng chí Xuân Nhĩ), tôi báo cáo tình hình ở Hội An và xin tỉnh cho Hội An khởi nghĩa trước, đồng chí Tâm thay mặt Tỉnh ủy nhất trí cho Hội An vũ trang giành chính quyền trước và chỉ thị thêm:
(1) Hội An khởi nghĩa thành công, tất cả súng đạn, tiền bạc thu được phải tổ chức đưa gấp lên vùng căn cứ Duy Xuyên, Quế Sơn.
(2) Các phủ, huyện phải chi viện cho Hội An khi giành chính quyền, ngăn không cho Nhật từ Vĩnh Điện xuống Hội An.
Tôi nhận chỉ thị của tỉnh mang về đến nhà khoảng 11 giờ đêm. Anh Trần Đình Tri mang lệnh thư của Ủy ban bạo động đến gặp Tôn Thất Gián và trao cho ông lúc 18 giờ chiều tại rạp Phan Hương trước khi cuộc mittinh của lực lượng phản đế giải tán. Gián nhận thư và nói lại với Tri rằng: Sẽ trả lời sau, còn chờ ý kiến cấp trên và để bàn bạc với hàng quan đã. Khoảng 11, 12 giờ đêm, cơ sở ta từ đồn lính bí mật lọt ra báo cáo tình hình là âm mưu của Tỉnh trưởng Gián muốn tìm kế hoạch hoãn binh, liên hệ với Hoàng Phê tìm cách kéo dài thời gian tập trung đối phó với Việt Minh. Gián trực tiếp xuống đồn lính ra lệnh cho lính mang hết súng vào kho khóa kỹ; chìa khóa giao cho tên quản đồn, số súng giao cho bọn lính gác thì được tháo lưỡi lê, lấy hết đạn.
Trước diễn biến đột ngột này, Ủy ban bạo động quyết định giành chính quyền ngay trong đêm, chần chừ sẽ mất cơ hội, liền phân công người huy động lực lượng, huy động người may cờ, in truyền đơn, đánh máy, dán biểu ngữ.
Biết bao nhiêu công việc: Nhận định tình hình, chủ trương khởi nghĩa, đến việc huy động quần chúng, in truyền đơn, tài liệu, may cờ, dán biểu ngữ... được làm gấp rút trong đêm. Quần chúng và lực lượng khởi nghĩa được huy động từ Kim Bồng sang, Thanh Hà xuống, Cẩm Phô và Ngọc Thành lại... đông đến hàng ngàn người. Lực lượng tự vệ được nhanh chóng triển khai, mọi người một công việc. Tất cả đều náo nức, khẩn trương, khí thế sôi nổi, nô nức lạ thường. Cả khu Ngọc Thành đèn măng sông sáng như ban ngày.
3 giờ sáng 18/8/1945 đoàn người được phiên chế thành đội ngũ từ đại đội, trung đội, tiểu đội do lực lượng tự vệ làm nòng cốt, lặng lẽ đổ xuống Chùa Cầu. Đến Chùa Cầu tức thì tiếng trống, tiếng mõ nổi lên inh ỏi. Đoàn người quẹo ra đường bờ sông, xuống bến tàu quặt vào nhà dây thép (Bưu điện), tiến xuống đồn lính Khố xanh. Đi đến đâu, dân nội thành hưởng ứng theo đến đó. Khí thế dậy trời. Càng đi dòng người càng đông: từ Trường Lệ, xóm Mới kéo vào, từ Thanh Châu, Sơn Phô kéo lên... Những dòng người vô tận, rầm rập kéo đi như ngày hội lớn. Khi đoàn người đến cổng đồn thì cửa đồn bị khóa chặt. Nhưng liền lúc ấy cơ sở ta đã nhanh chóng phá toang cổng đồn. Đoàn người ùa vào như nước chảy. Lực lượng tự vệ và cơ sở đã dùng búa bữa kho, lấy 125 khẩu súng. Chiếm xong đồn lính, phiên chế lại đội ngũ và trang bị súng cho một số tự vệ, chia thành từng bộ phận: một bộ phận tiến sang phá cửa nhà lao, giải phóng tù nhân. Một bộ phận tiến lên chiếm Kho bạc, bắt tên bố chính; một bộ phận chiếm nhà dây thép; một bộ phận chiếm Sở mật thám, Nhà đèn, Sở cò,…
Sau khi chiếm xong Kho bạc, đồng chí Võ Toàn liền chỉ huy một đoàn quân lên xe chở vũ khí và tiền thu được, cấp tốc tiến lên Điện Bàn, vào Duy Xuyên... hỗ trợ cho các nơi nổi dậy giành chính quyền. Các lực lượng đi chiếm xong các nơi như: Kho bạc, Nhà lao, Nhà đèn, Sở mật thám... rồi mới tập trung lực lượng bao vây tòa sứ - nơi tổng hành dinh của tỉnh trưởng. Trước sức mạnh của lực lượng khởi nghĩa, tỉnh trưởng Gián vô cùng sợ hãi, vội vã ra trước bao lon vái chào đại biểu Việt Minh và cúi đầu trao lại chính quyền cho lực lượng khởi nghĩa.
Một cuộc mit tinh được tổ chức ngay tại Tòa sứ. Lực lượng quần chúng đông có mấy vạn người. Tôi (Ưng) đại diện cho Việt Minh dõng dạc tuyên bố lật đổ chính quyền tay sai Pháp - Nhật, chính quyền cách mạng - chính quyền nhân dân ra đời và trịnh trọng đọc chương trình 10 điểm của Mặt trận Việt Minh.
Theo hồi ký của đồng chí Hoàng Kim Ảnh - Ủy viên Ban khởi nghĩa Hội An: Khoảng 3 giờ sáng ngày 18/8/1945, đoàn quân đi giành chính quyền đã được phiên chế thành đội ngũ bắt đầu xuất phát. Đoàn người tiến xuống chùa Cầu, rẽ ra đường bờ sông, quẹo vào đường cây me rồi thẳng xuống đồn lính. Đi đến đâu, đoàn người hô vang các khẩu hiệu, kêu gọi quần chúng hưởng ứng tham gia đến đó. Để phân biệt số anh em chỉ huy với số anh em tự vệ có trách nhiệm lấy súng, giữ súng khi chiếm đồn, ta đã dùng băng trắng có 3 chấm đỏ (là Ban chỉ huy), băng trắng 2 chấm đỏ (là chỉ huy tự vệ), còn băng trắng 1 chấm đỏ là tự vệ viên. Khi đoàn người vừa kéo đến cổng đồn thì cũng là lúc cơ sở của ta từ bên trong ra mở cửa ta đã nhanh chóng. Đoàn người ùa vào như nước vỡ bờ.
Theo báo cáo của cơ sở, số lính địch trong đồn có hơn 100 người và số súng khoảng hơn 110 cây. Nhưng trước đó mấy hôm, có đồn lính ở An Điềm (Đại Lộc) rút về, nên có tăng lên về số lượng người và súng khoảng 120 cây. Sau khi chiếm đồn, phân công đồng chí Ưng chiếm dinh tỉnh trưởng (tòa sứ), đồng chí Hàng chiếm Sở mật thám, tôi (Ảnh) chiếm Kho bạc, đồng chí Thắng chiếm nhà phó sứ, đồng chí Mãi chiếm Sở cò.
Theo Hồi ký Huỳnh Lý - Giáo viên Trường Viên Minh tham gia đoàn người khởi nghĩa, tối 18/8, ngồi ở nhà nghe trống đánh nhiều nơi, không hiểu thế nào. Nhân dân thành phố lo sợ, có người liên tưởng như hồi chống thuế 1908. Ngó qua Kim Bồng thấy đuốc sáng, tôi chạy ra đường Minh Hương (nhà tôi ở trong kiệt) tôi thấy rất đông người từ trên kia ngã ba kéo xuống. Trong những người đi đầu có một chị đeo súng lục (sau này mới biết là chị Phan Thị Nễ) đang hô hào có tính chất là người chỉ huy. Tôi hỏi chị: tôi đi theo được không?. Chị nói càng đông càng tốt. Thế là tôi nhập vào đoàn khởi nghĩa. Khi đến đồn khố xanh thì đúng 4 giờ sáng, lực lượng khởi nghĩa đã chiếm xong đồn và đang tiếp tục chiếm các công sở.
Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng 8 thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong bầu không khí toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nô nức thi đua chào mừng Đại hội XIV của Đảng là dịp để chúng ta khắc sâu hơn nữa ý nghĩa lịch sử to lớn của những ngày mùa thu năm 1945 - khi dân tộc ta vùng lên giành lấy quyền làm người, làm chủ đất nước. Đó cũng là lời nhắc nhở về trách nhiệm hôm nay: Tiếp nối tinh thần bất khuất, khát vọng độc lập - tự do - hạnh phúc của cha ông, hun đúc bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, đổi mới mạnh mẽ và sáng tạo không ngừng, quyết tâm hiện thực hóa khát vọng dựng xây một nước Việt Nam phát triển toàn diện và bền vũng trong kỷ nguyên mới.
Lần dở theo những hồi cố/hồi ký của những người trực tiếp tham gia chúng ta trân quý những con người đã làm nên cuộc cách mạng Tháng 8 long trời, lở đất tại đô thị di sản Hội An.
Theo hồi cố của đồng chí Nguyễn Ưng - Trưởng Ban khởi nghĩa Hội An: Ngày 17/8/1945, tại nhà đồng chí Hoàng Kim Ảnh và sau đó là nhà Hoàng Kim Thượng (Ngọc Thành), Ủy ban khởi nghĩa Hội An tổ chức một cuộc họp nhận định tình hình và bàn chủ trương chuẩn bị lực lượng vũ trang giành chính quyền ở Hội An. Đang giữa cuộc họp thì đồng chí Võ Toàn, Phan Thị Nễ tới. Đồng chí Võ Toàn cho biết là đồng chí đi kiểm tra tình hình chuẩn bị khởi nghĩa tại Hội An. Lúc này cơ sở từ bên trong ra báo cáo cho biết: Lực lượng phản đế Hoàng Phê tổ chức mit tinh tại rạp Phan Hương, có tỉnh trưởng Tôn Thất Gián tới dự, nhân cơ hội nầy tranh thủ quần chúng rục rịch muốn giành chính quyền trước Việt Minh. Tỉnh trưởng Gián và lực lượng phản đế họp bàn nhau tìm cách ngăn cản, kéo dài thời gian để đợi xem tình hình.
Đồng chí Nguyễn Ưng(Tấn) - Trưởng Ban khởi nghĩa giành chính quyền tại Hội An năm 1945
Xét thấy tình hình vô cùng thuận lợi, Ủy ban khởi nghĩa cùng với đồng chí Toàn, Nễ nhận định, phân tích tình hình và thấy khả năng dùng lực lượng quần chúng nổi dậy giành chính quyền tại Hội An được, liền đổi tên Ủy ban khởi nghĩa thành Ủy ban bạo động và quyết định khởi nghĩa giành chính quyền ở Hội An gấp trong đêm. Phân công người đi huy động lực lượng, giao cho cơ sở cấp tốc trở về đồn lính nắm lại tình hình và diễn biến của bọn quan lại. Đồng thời, thảo ngay thư gửi cho Tôn Thất Gián, buộc trao lại quyền hành cho Việt Minh, giao cho anh Trần Đình Tri mang đi. Cử tôi (Nguyễn Ưng) nhanh chóng lên Bích Trâm (Điện Bàn) xin ý kiến Tỉnh ủy cho Hội An giành chính quyền trước.
Đêm hôm ấy trời mưa rất to, tôi lên đến Bích Trâm thì khoảng 8 giờ tối. Tại đây tôi chỉ gặp đồng chí Nguyễn Xuân Tâm (em đồng chí Xuân Nhĩ), tôi báo cáo tình hình ở Hội An và xin tỉnh cho Hội An khởi nghĩa trước, đồng chí Tâm thay mặt Tỉnh ủy nhất trí cho Hội An vũ trang giành chính quyền trước và chỉ thị thêm:
(1) Hội An khởi nghĩa thành công, tất cả súng đạn, tiền bạc thu được phải tổ chức đưa gấp lên vùng căn cứ Duy Xuyên, Quế Sơn.
(2) Các phủ, huyện phải chi viện cho Hội An khi giành chính quyền, ngăn không cho Nhật từ Vĩnh Điện xuống Hội An.
Tôi nhận chỉ thị của tỉnh mang về đến nhà khoảng 11 giờ đêm. Anh Trần Đình Tri mang lệnh thư của Ủy ban bạo động đến gặp Tôn Thất Gián và trao cho ông lúc 18 giờ chiều tại rạp Phan Hương trước khi cuộc mittinh của lực lượng phản đế giải tán. Gián nhận thư và nói lại với Tri rằng: Sẽ trả lời sau, còn chờ ý kiến cấp trên và để bàn bạc với hàng quan đã. Khoảng 11, 12 giờ đêm, cơ sở ta từ đồn lính bí mật lọt ra báo cáo tình hình là âm mưu của Tỉnh trưởng Gián muốn tìm kế hoạch hoãn binh, liên hệ với Hoàng Phê tìm cách kéo dài thời gian tập trung đối phó với Việt Minh. Gián trực tiếp xuống đồn lính ra lệnh cho lính mang hết súng vào kho khóa kỹ; chìa khóa giao cho tên quản đồn, số súng giao cho bọn lính gác thì được tháo lưỡi lê, lấy hết đạn.
Trước diễn biến đột ngột này, Ủy ban bạo động quyết định giành chính quyền ngay trong đêm, chần chừ sẽ mất cơ hội, liền phân công người huy động lực lượng, huy động người may cờ, in truyền đơn, đánh máy, dán biểu ngữ.
Biết bao nhiêu công việc: Nhận định tình hình, chủ trương khởi nghĩa, đến việc huy động quần chúng, in truyền đơn, tài liệu, may cờ, dán biểu ngữ... được làm gấp rút trong đêm. Quần chúng và lực lượng khởi nghĩa được huy động từ Kim Bồng sang, Thanh Hà xuống, Cẩm Phô và Ngọc Thành lại... đông đến hàng ngàn người. Lực lượng tự vệ được nhanh chóng triển khai, mọi người một công việc. Tất cả đều náo nức, khẩn trương, khí thế sôi nổi, nô nức lạ thường. Cả khu Ngọc Thành đèn măng sông sáng như ban ngày.
3 giờ sáng 18/8/1945 đoàn người được phiên chế thành đội ngũ từ đại đội, trung đội, tiểu đội do lực lượng tự vệ làm nòng cốt, lặng lẽ đổ xuống Chùa Cầu. Đến Chùa Cầu tức thì tiếng trống, tiếng mõ nổi lên inh ỏi. Đoàn người quẹo ra đường bờ sông, xuống bến tàu quặt vào nhà dây thép (Bưu điện), tiến xuống đồn lính Khố xanh. Đi đến đâu, dân nội thành hưởng ứng theo đến đó. Khí thế dậy trời. Càng đi dòng người càng đông: từ Trường Lệ, xóm Mới kéo vào, từ Thanh Châu, Sơn Phô kéo lên... Những dòng người vô tận, rầm rập kéo đi như ngày hội lớn. Khi đoàn người đến cổng đồn thì cửa đồn bị khóa chặt. Nhưng liền lúc ấy cơ sở ta đã nhanh chóng phá toang cổng đồn. Đoàn người ùa vào như nước chảy. Lực lượng tự vệ và cơ sở đã dùng búa bữa kho, lấy 125 khẩu súng. Chiếm xong đồn lính, phiên chế lại đội ngũ và trang bị súng cho một số tự vệ, chia thành từng bộ phận: một bộ phận tiến sang phá cửa nhà lao, giải phóng tù nhân. Một bộ phận tiến lên chiếm Kho bạc, bắt tên bố chính; một bộ phận chiếm nhà dây thép; một bộ phận chiếm Sở mật thám, Nhà đèn, Sở cò,…
Sau khi chiếm xong Kho bạc, đồng chí Võ Toàn liền chỉ huy một đoàn quân lên xe chở vũ khí và tiền thu được, cấp tốc tiến lên Điện Bàn, vào Duy Xuyên... hỗ trợ cho các nơi nổi dậy giành chính quyền. Các lực lượng đi chiếm xong các nơi như: Kho bạc, Nhà lao, Nhà đèn, Sở mật thám... rồi mới tập trung lực lượng bao vây tòa sứ - nơi tổng hành dinh của tỉnh trưởng. Trước sức mạnh của lực lượng khởi nghĩa, tỉnh trưởng Gián vô cùng sợ hãi, vội vã ra trước bao lon vái chào đại biểu Việt Minh và cúi đầu trao lại chính quyền cho lực lượng khởi nghĩa.
Một cuộc mit tinh được tổ chức ngay tại Tòa sứ. Lực lượng quần chúng đông có mấy vạn người. Tôi (Ưng) đại diện cho Việt Minh dõng dạc tuyên bố lật đổ chính quyền tay sai Pháp - Nhật, chính quyền cách mạng - chính quyền nhân dân ra đời và trịnh trọng đọc chương trình 10 điểm của Mặt trận Việt Minh.
Theo hồi ký của đồng chí Hoàng Kim Ảnh - Ủy viên Ban khởi nghĩa Hội An: Khoảng 3 giờ sáng ngày 18/8/1945, đoàn quân đi giành chính quyền đã được phiên chế thành đội ngũ bắt đầu xuất phát. Đoàn người tiến xuống chùa Cầu, rẽ ra đường bờ sông, quẹo vào đường cây me rồi thẳng xuống đồn lính. Đi đến đâu, đoàn người hô vang các khẩu hiệu, kêu gọi quần chúng hưởng ứng tham gia đến đó. Để phân biệt số anh em chỉ huy với số anh em tự vệ có trách nhiệm lấy súng, giữ súng khi chiếm đồn, ta đã dùng băng trắng có 3 chấm đỏ (là Ban chỉ huy), băng trắng 2 chấm đỏ (là chỉ huy tự vệ), còn băng trắng 1 chấm đỏ là tự vệ viên. Khi đoàn người vừa kéo đến cổng đồn thì cũng là lúc cơ sở của ta từ bên trong ra mở cửa ta đã nhanh chóng. Đoàn người ùa vào như nước vỡ bờ.
Đồng chí Hoàng Kim Ảnh - Thành viên Ban khởi nghĩa giành chính quyền tại Hội An năm 1945
Theo báo cáo của cơ sở, số lính địch trong đồn có hơn 100 người và số súng khoảng hơn 110 cây. Nhưng trước đó mấy hôm, có đồn lính ở An Điềm (Đại Lộc) rút về, nên có tăng lên về số lượng người và súng khoảng 120 cây. Sau khi chiếm đồn, phân công đồng chí Ưng chiếm dinh tỉnh trưởng (tòa sứ), đồng chí Hàng chiếm Sở mật thám, tôi (Ảnh) chiếm Kho bạc, đồng chí Thắng chiếm nhà phó sứ, đồng chí Mãi chiếm Sở cò.
Giáo sư Huỳnh Lý
Theo Hồi ký Huỳnh Lý - Giáo viên Trường Viên Minh tham gia đoàn người khởi nghĩa, tối 18/8, ngồi ở nhà nghe trống đánh nhiều nơi, không hiểu thế nào. Nhân dân thành phố lo sợ, có người liên tưởng như hồi chống thuế 1908. Ngó qua Kim Bồng thấy đuốc sáng, tôi chạy ra đường Minh Hương (nhà tôi ở trong kiệt) tôi thấy rất đông người từ trên kia ngã ba kéo xuống. Trong những người đi đầu có một chị đeo súng lục (sau này mới biết là chị Phan Thị Nễ) đang hô hào có tính chất là người chỉ huy. Tôi hỏi chị: tôi đi theo được không?. Chị nói càng đông càng tốt. Thế là tôi nhập vào đoàn khởi nghĩa. Khi đến đồn khố xanh thì đúng 4 giờ sáng, lực lượng khởi nghĩa đã chiếm xong đồn và đang tiếp tục chiếm các công sở.
Tác giả: Phùng Tấn Vinh
Nguồn tin: Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Thế giới Hội An
Những tin cũ hơn
