Chuyên đề nghiên cứu trao đổi

Giao lưu, tiếp xúc văn hóa Nhật – Việt tại Hội An

Mặc dầu hoạt động mậu dịch và việc cư trú của người Nhật tại Hội An diễn ra trong một thời gian ngắn và chấm dứt vào cuối thế kỷ XVII nhưng một số kết quả - hệ quả của quá trình này vẫn được bảo lưu bền bỉ, lâu dài tại Hội An trên cả 2 phương diện vật thể và phi vật thể.

Tín ngưỡng trong phạm vi cộng đồng làng Kim Bồng

Tín ngưỡng là một thành tố văn hóa truyền thống giữ vai trò quan trọng trong đời sống của cộng đồng, phản ánh ước vọng của con người đối với cuộc sống mưu sinh. Trong văn hóa cộng đồng người Việt, tín ngưỡng là một bộ phận quan trọng, góp phần tạo nên bức tranh văn hóa Việt Nam. Đối với cư dân làng Kim Bồng xưa, bên cạnh những hoạt động văn hóa tín ngưỡng nằm trong hệ thống tín ngưỡng chung của dân tộc mà cộng đồng cư dân này còn có những biểu hiện mang tính đặc thù riêng. Trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày cũng như trong lao động sản xuất của cư dân nơi đây đã dần hình thành nên các giá trị văn hóa tín ngưỡng đặc trưng thông qua các cơ sở thờ tự và các nghi lễ, lễ hội trong phạm vi cộng đồng, góp phần tạo nên sự đa dạng trong kho tàng di sản văn hóa trên địa bàn thành phố Hội An.

Ký ức về đấu tranh cách mạng của một nữ cựu tù yêu nước

Những ngày tháng 7 năm 2023, trong không khí chung của cả nước đang tổ chức nhiều hoạt động hướng đến kỷ niệm ngày thương binh liệt sĩ, Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An tổ chức nhiều đợt sưu tầm, nghiên cứu để tiếp tục bổ sung hiện vật phục vụ các hạng mục trưng bày tại di tích nhà lao Hội An, chúng tôi đã có những buổi trò chuyện để ghi lại tư liệu ký ức về một thời đấu tranh hào hùng, anh dũng với nữ cựu tù yêu nước, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Võ Thị Hóa ở ngay tại nơi bà và các đồng chí, đồng đội từng hoạt động, từng bị giam cầm, tra tấn.

Thành phố Hội An với việc xây dựng và ban hành các hướng dẫn cho cộng đồng trong bảo vệ và phát huy giá trị di tích

Hội An là thành phố ven biển nằm ở hạ lưu sông Thu Bồn, thuộc tỉnh Quảng Nam, miền Trung Việt Nam. Thành phố Hội An có diện tích tự nhiên hơn 60km2, trong đó hải đảo Cù Lao Chàm nằm cách đất liền khoảng 15km có diện tích chiếm ¼. Nhờ vào vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên thuận lợi, ngay từ rất sớm, khoảng hơn 3000 năm cách ngày nay, con người đã đến sinh sống trên mảnh đất Hội An.

Một số thông tin về đóng thuyền thời kỳ Tây Sơn ở Hội An trong tư liệu xã Minh Hương

Vào năm 1558, Nguyễn Hoàng được cử vào trấn thủ vùng đất Thuận Hóa, và đến năm 1570, Nguyễn Hoàng được vua Lê giao trấn thủ vùng đất Quảng Nam. Kể từ đây Nguyễn Hoàng thực hiện nhiều chính sách để thiết lập quyền lực chính trị, quân sự, phát triển kinh tế ở vùng đất mới.

Sản phẩm quế trong hoạt động thương mại ở thương cảng Hội An

Thiện Hậu Thánh Mẫu trong tín ngưỡng người Hoa ở Hội An

Hội An là một thành phố trực thuộc tỉnh Quảng Nam, nằm bên bờ bắc sông Thu Bồn, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 30 km về phía Đông Nam. Hội An là đô thị thương cảng hình thành vào cuối thế kỷ XV, phát triển trong suốt các thế kỷ XVI-XVIII.

Về cách ngâm nếp trong chế biến bánh ú tro

Theo y học cổ truyền phương Đông, cơ thể con người "dương thường hữu dư, âm thường bất túc". Thời điểm của Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi Đoan Dương, là lúc khí dương thịnh nhất trong một năm. Bởi vì, tính theo lịch Dương, Tết Đoan Ngọ luôn sát gần với ngày hạ chí (21-22/6), là ngày duy nhất trong năm có thời gian mặt trời chiếu sáng lâu nhất. Điều đó khiến cho cơ thể con người càng bị nhiệt nóng.

Tín ngưỡng thờ Cửu Thiên Huyền Nữ ở Hội An

Tôn phong và thờ phụng các vị nữ thần là truyền thống đã có từ bao đời nay và trở thành một loại hình tín ngưỡng dân gian đặc sắc, phổ biến của cộng đồng các dân tộc ở nước ta.

Cao lầu phố Hội

Ở Hội An, nếu mì Quảng là món ăn gắn với vùng nông thôn, với các làng quê ở địa phương thì cao lầu là món ăn gắn liền phố thị. Trước đây cũng như hiện nay, món cao lầu chủ yếu được bày bán ở khu vực trung tâm phố cổ Hội An, gần đây vùng ngoại thị mặc dù cũng có nhưng chỉ rải rác một vài địa phương.

Các hình thức thờ tự, tục lệ kiêng cữ liên quan đến biển đảo ở Hội An

Biển đảo ở Hội An không chỉ tác động sâu sắc đến đời sống vật chất mà còn chi phối mạnh mẽ và để lại dấu ấn đậm nét trong đời sống tinh thần của người dân vùng biển địa phương nói riêng, toàn cộng đồng dân cư tại chỗ nói chung. Sự chi phối, dấu ấn biển đảo này thể hiện rất rõ trong sinh hoạt tín ngưỡng và trong tâm thức sùng bái, kiêng kỵ các hiện tượng siêu nhiên liên quan đến biển đảo.

Nhiếp ảnh – Nghề đặc biệt ở Hội An

Nhiếp ảnh là quá trình tạo ra hình ảnh bằng tác động của ánh sáng với phim hoặc thiết bị nhạy sáng. Ngày 19/8/1839, phát minh về nhiếp ảnh được Chính phủ Pháp công nhận, rất nhanh chóng, trong vòng chưa đầy 30 năm, nghề chụp ảnh đã được du nhập về Việt Nam bởi những nhân vật có tinh thần canh tân sâu sắc.

Giải pháp xây dựng Nhà bao che phục vụ tu bổ di tích - Trường hợp tu bổ di tích Chùa Cầu

Giới thiệu những bài thơ tại Quan Công Miếu Hội An

Vào năm Ất Dậu (1765) dưới thời vua Lê Cảnh Hưng, ở Đàng Trong chúa Nguyễn Võ Vương mất, quyền thần Trương Phúc Loan bỏ di chiếu phế trưởng lập ấu, đưa con thứ 16 của Võ Vương mới 12 tuổi lên ngôi chúa là Định Vương. Ngoài ra, Trương Phúc Loan còn tham lam vô độ, người người đều oán ghét vì vậy mà anh em nhà Tây Sơn nổi dậy chống cự.

Khu vực Chùa Cầu qua tiếp cận khảo cổ học

Trải qua gần 400 năm tồn tại, ngày nay di tích Chùa Cầu (tên gọi khác là cầu Nhật Bản, tên chữ Lai Viễn kiều) không chỉ là điểm đến du lịch nổi tiếng mà đã trở thành biểu tượng về di sản kiến trúc Hội An, biểu trưng của thành phố Hội An. Từ những giá trị lịch sử - văn hóa đến ý nghĩa về mối quan hệ giao lưu quốc tế, trong quá khứ đến nay, Chùa Cầu luôn là nguồn cảm hứng trong các sáng tác thơ ca, hội họa, nhiếp ảnh,… đồng thời cũng là đối tượng nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực từ kiến trúc nghệ thuật, mỹ thuật, tín ngưỡng đến khảo cổ học của các học giả trong và ngoài nước.

Kiến trúc Pháp ở Hội An

Khu phố cổ Hội An ngày nay được xem như một cảng thị lịch sử điển hình đặc biệt ở Đông Nam Á được giữ gìn một cách toàn vẹn và chu đáo. Phần lớn những di tích ở đây là những công trình kiến trúc truyền thống được xây dựng vào những thế kỷ 17 đến thế kỷ 20 gồm nhiều loại hình như hội quán, đình, chùa, miếu, nhà thờ, nhà ở… Bên cạnh các di tích mang đậm phong cách kiến trúc của người Hoa, các công trình mang phong cách kiến trúc xen lẫn giữa Nhật, Hoa, Việt thì các công trình kiến trúc kiểu Pháp cũng đóng vai trò quan trọng góp phần tạo nên vẽ đẹp “không trùng lắp” của khu phố cổ như ngày nay.

Một số thông tin về Hội An qua Châu bản triều Nguyễn

Châu bản triều Nguyễn là các văn bản hành chính được hình thành trong hoạt động quản lý bộ máy nhà nước của triều Nguyễn, triều đại cuối cùng trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam (1802 - 1945). Những văn bản này do các quan lại hoặc các cơ quan trong bộ máy triều Nguyễn soạn thảo đệ trình lên nhà vua xem để phê duyệt.

Mạng lưới giao thương Đông Á trước thời đại mở cửa và những hệ quả phát triển - trường hợp Hội An

Một số thông tin thờ tự và lễ tục xưa ở làng Thanh Hà

Trong lịch sử, Thanh Hà là một làng xã có diện tích rộng lớn, cư dân đông của Hội An. Tương truyền vào cuối thế kỷ XV, đầu thế kỷ XVI, tiền hiền các tộc Nguyễn Văn, Nguyễn Viết, Nguyễn Đức, Nguyễn Kim, Ngụy Như, Bùi Phước, Võ Đình, Võ Văn, Nguyễn Tấn (hầu hết là nông dân, thợ thủ công làm gốm, gạch ngói…) từ Thanh Hóa, Nghệ An đến khai cơ, lập làng Thanh Hà, dần dần mở rộng khai phá đất đai, hình thành nên đời sống văn hóa làng xã tại đây. Đến thời vua Gia Long (1802 - 1819), Thanh Hà có 13 ấp gồm An Bang, Nam Diêu, Bộc Thuỷ, Thanh Chiếm, Bàu Ốc, Bàu Súng, Đồng Nà, Bến Trễ, Trà Quế, Trảng Kèo, Cửa Suối, Hậu Xá, Cồn Động.