Chuyên đề nghiên cứu trao đổi

Nghệ nhân ưu tú Huỳnh Ri

Nghệ nhân Huỳnh Ri, sinh năm 1940, tại xã Cẩm Kim, thành phố Hội An, trong một gia đình có truyền thống làm nghề mộc nhiều đời. Năm 15 tuổi, ông theo cha đi học và làm nghề khắp nơi trong Tỉnh. Do hoàn cảnh chiến tranh, gia đình ông phải sơ tán khắp nơi, lúc này ông làm thợ mộc dân dụng kiếm kế sinh nhai, đồng thời tận dụng thời gian nhàn rỗi ra sức rèn luyện tay nghề, làm các mặt hàng thủ công mỹ nghệ để trang trí cho gia đình, và bán khách hàng.

Một số đề xuất về bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể Cù Lao Chàm

Từ ngày 13 - 22/4/2014, chương trình điều tra, khảo sát, đánh giá, đề xuất hướng bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể Cù Lao Chàm đã được Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An tiến hành ở Cù Lao Chàm nhằm phục vụ chương trình 69/CT-UBND ra ngày 16/7/2013 của UBND thành phố Hội An về Phát triển du lịch xã đảo Tân Hiệp từ nay đến năm 2015, định hướng đến năm 2020. Qua kết quả khảo sát tổ chức thực hiện chương trình đã đưa ra một số đề xuất về giải pháp bảo tồn, phát huy di sản văn hóa phi vật thể ở phi vật thể ở Cù Lao Chàm như sau:

Vài thông tin về ông Trần Trung Tri - một yếu nhân trong phong trào Nghĩa hội Quảng Nam trên đất Hội An

Cuối thế kỷ XIX, thực dân Pháp tiến hành xâm chiếm nước ta. Trước sự tồn vong của đất nước, vua Hàm Nghi hạ chiếu Cần Vương kêu gọi văn thân, sĩ phu cả nước hợp lực cùng nhà vua đánh giặc. Hưởng ứng chiếu Cần Vương, Nghĩa hội Quảng Nam được thành lập và hoạt động trong suốt thời gian từ năm 1885 đến năm 1887 dưới sự lãnh đạo của Trần Văn Dư và sau đó là Nguyễn Duy Hiệu. Đặc biệt trong thời gian lãnh đạo của Nguyễn Duy Hiệu, lực lượng nghĩa quân có sự phát triển mạnh ở hầu khắp các địa bàn trong tỉnh. Ở Hội An, có nhiều người tham gia vào phong trào Nghĩa hội, trong đó có ông Trần Trung Tri. Cùng với các ông Lương Như Bích, Châu Thượng Văn, ..., ông Trần Trung Tri là một trong những người giữ nhiệm vụ quan trọng trong quá trình hoạt động của nghĩa quân.

66 năm góp cho đời làm nên “Hồn” phố cổ

Hội An có một quần thể kiến trúc khu phố cổ được bảo tồn một cách nguyên vẹn, trải qua nhiều biến thiên của lịch sử nhưng Hội An vẫn cổ xưa như vốn dĩ đã có. Bên cạnh sự nhộn nhịp, tấp nập của phố thị, cuộc sống người Hội An dần biến chuyển tích cực tập trung chủ lực vào phát triển kinh tế Du lịch, đời sống người dân ngày càng nâng cao. Đằng sau những bộn bề của cuộc sống thường nhật, sự đổi thay về thời gian, con người cũng dần đổi thay để thích nghi với thời đại. Nhưng đâu đó trong Khu phố cổ Hội An vẫn còn những con người giữ cuộc sống chậm rãi của hơn sáu mươi năm về trước không thay đổi là mấy. Có thay đổi chăng cũng chỉ già hơn theo thời gian, ngày đêm thầm lặng với công việc dường như đã gắn với họ gần hết cả cuộc đời. Một trong số những người đó là Ông Nguyễn Viết Lạc - thợ may với 66 năm kinh nghiệm. Có lẽ bởi sự gắn bó với nghề may vá lâu đời mà khi nhắc đến ông Lạc sửa quần áo cũ tại chợ Hội An thì không ai không biết. Ông năm nay đã 79 tuổi sống ở Khối 8 - Phường Thanh Hà - Hội An. Ở cái tuổi bát tuần này nhiều người đã sống an nhàn bên con cháu, nhưng ông vẫn theo đuổi công việc mà ông đã nuôi sống cả gia đình từ trước đến nay. Ông có đến tám người con nhưng hiện chỉ có một người con trai đang theo nghề của ông và cũng làm nghề may tại chợ Hội An.

Nước lá lao

Cù Lao Chàm với vị thế là vùng hải đảo, xung quanh núi rừng và biển bao bọc, vì thế gắn liền với địa hình này thì nông nghiệp, ngư nghiệp và lâm nghiệp là những nghề có truyền thống lâu đời của xã Tân Hiệp.

Đồ gốm trong di tích khảo cổ Ruộng Đồng Cao

Nằm tại khu đất cách di chỉ Hậu Xá I chừng 200m về phía Nam là di tích khảo cổ Ruộng Đồng Cao. Di tích có tọa độ địa lý 15052’983’’ vĩ Bắc, 108019’135’’ kinh Đông, thuộc khối Lâm Sa, phường Cẩm Phô hiện nay. Di tích được phát hiện trong quá trình bóc dỡ lớp đất mặt ở một số thửa ruộng bởi cư dân địa phương vào năm 1998 và được Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di tích Hội An (nay là Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An) khai quật chữa cháy. 11 năm sau, di tích được Bảo tàng Nhân học thuộc Trường Đại học khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An đào thám sát và khai quật với tổng diện tích 15m2. Kết quả các lần đào thám sát và khai quật cho biết di tích Ruộng Đồng Cao có niên đại vào thế kỷ III, IV sau Công nguyên, tầng văn hoá tuy không dày lắm nhưng khá đồng nhất. Hiện vật trong di tích gồm đồ gốm, đồ đồng và đồ thuỷ tinh. Tuy đồ đồng và đồ thuỷ tinh có số lượng khá khiêm tốn nhưng ngược lại đồ gốm khá phong phú về loại hình lẫn số lượng, phản ánh tính đa dạng trong đời sống văn hoá, sự chuyển tiếp và giao lưu văn hoá trong những thế kỷ III, IV sau Công nguyên tại mảnh đất Hội An.

Nghệ nhân Nguyễn Đán – Một nghệ nhân góp phần quan trọng bảo tồn Bài Chòi ở Hội An

Người dân Hội An đã rất thân quen với giọng hô ngọt ngào, hài hước khi xướng lời thai các con cờ Bạch Tuyết, Thái Tử, Ngũ dụm, Nhì bí, Xe, Tám giây (bát nứt)của anh hiệu Bài chòi Nguyễn Đán trong mỗi đêm phố cổ. Anh Đán 55 tuổi, người ấp Hậu Xá, làng Thanh Hà, có nghệ danh là Lương Đán và đã có 15 năm gắn bó với hoạt động bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Bài chòi.

Phả hồn cho đất nung…

Không chỉ là những con tò he, hòn binh hay vật dụng bằng đất nho nhỏ như xưa, bây giờ làng gốm Thanh Hà làm nên “duyên gốm” với công viên đất nung, với những sản phẩm mới đa dạng về mẫu mã từ chính vật liệu cũ và không gian vẫn như trăm năm trước...

Đèn Lồng - Một nét văn hóa độc đáo của Hội An

(ICTPress) - Ngày 27/9, tại Hà Nội, Đèn lồng Hội An sẽ được tôn vinh là 1 trong 50 thương hiệu, nhãn hiệu nổi tiếng năm 2013. Người dân Hội An rất tự hào đón chào sự kiện này.

Về thăm Từ đường của nhóm Tự lực Văn đoàn

(ICTPress) - Đến thăm phố cổ Hội An, nhiều người sẽ không ngớt trầm trồ về lối kiến trúc của những ngôi nhà cổ. Nhưng không phải ai cũng biết đến một ngôi nhà cổ đặc biệt mang nhiều dấu ấn lịch sử dân tộc, đó là Từ đường tộc Nguyễn Tường.

Vài thông tin về nghề câu Kiều ở Cù Lao Chàm

Cù Lao Chàm có lịch sử hình thành và phát triển cách đây hàng ngàn năm, trải qua quá trình định cư và sinh sống, cư dân Cù Lao Chàm sống dựa vào nghề đánh bắt thủy hải sản, đốn củi bứt mây, trồng lúa… Nghề đánh bắt thủy hải sản là một trong những nghề chính có từ lâu đời ở Cù Lao Chàm, trong đó một nghề khá đặc trưng phải kể đến là nghề câu Kiều.

Trung Phong Trần Văn Tứ Một Huyền thoại của bóng đá xứ Quảng

Một lần tình cờ vào Hội An, một vài người bạn đã kể cho tôi nghe những mẩu chuyện về trung phong Trần Văn Tứ, một huyền thoại của bóng đá phố Hội. Trần Văn Tứ mất năm Giáp Thân (1944) ngay trên sân Hội An khi mới bước sang tuổi 25.

Lăng Thành Hoàng ở Cẩm An

Theo quan niệm của người Việt, mỗi vùng đất đều có vị thần Thổ Công hay Thành Hoàng cai quản và những vị thần này sẽ bảo hộ sự bình an cho nhân dân sinh sống làm ăn trên mảnh đất đó. Trong tâm thức chung, trong quá trình khai hoang lập làng, lập nghiệp, những cộng đồng làng/xã ở Hội An thường lập nên các công trình kiến trúc tín ngưỡng để thờ các vị thần này. Lăng Thành Hoàng ở khối Tân Thành - phường Cẩm An ra đời cũng không nằm ngoài ý nghĩa đó.

"Đồng khởi" xã Cẩm Thanh

Vài thông tin về làng Thanh Đông trong tài liệu điều tra về làng xã ở Quảng Nam năm 1941 - 1943

Nghề hái rau rừng ở Cù Lao Chàm

Nghệ nhân Huỳnh Sướng

Làng mộc Kim Bồng thuộc xã Cẩm Kim, thành phố Hội An có lịch sử hình thành và phát triển khá lâu đời. Từ xưa, nhiều thế hệ thợ mộc của làng tham gia thi công các hạng mục quan trọng trong các cung điện, đền đài của vua chúa. Trải qua nhiều thế hệ, con cháu làng mộc tiếp nối truyền thống của cha ông trong việc giữ gìn và phát huy nghề mộc của địa phương, trong đó có nghệ nhân Huỳnh Sướng - một thợ trẻ có kinh nghiệm và tay nghề cao.

Dư âm tiếng lòng...

Những đêm nhạc trong không gian phố Hội đã chuyển tải nhiều thông điệp khác nhau, nhưng chung quy lại đều là “cái tình” của người xứ Quảng với môn nghệ thuật chạm vào tâm thức con người bằng cả giai điệu lẫn ca từ.

4 Di sản được vinh danh

Vừa qua, tại phiên họp lần thứ 7, Hội đồng Di sản quốc gia đã công nhận 4 di sản văn hóa của các cư dân xứ Quảng là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đó là Nghề dệt thổ cẩm, Vũ điệu tâng tung da dá của dân tộc Cơ Tu, Nghệ thuật trang trí trên cây nêu và bộ gu của dân tộc Co, Lễ hội rước cộ Bà Chợ Được.