Phòng trưng bày di tích Nhà lao Hội An- “Địa chỉ đỏ” thu hút du khách

Đại diện lãnh đạo TP Hội An, Trung tâm QLBT DSVH Hội An cắt băng khai trương Phòng trưng bày Di tích nhà lao Hội An

      Tháng 9.2010, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 2983 phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng tu bổ, tôn tạo di tích Nhà lao Hội An với mục tiêu đầu tư tu bổ, phục hồi, chống xuống cấp các hạng mục hướng đến phát huy giá trị của di tích. Năm 2012, công trình chính thức được khởi công. Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An (Trung tâm QLBT DSVH Hội An) là đơn vị được UBND TP. Hội An giao nhiệm vụ triển khai thực hiện Dự án đầu tư tu bổ, tôn tạo và tổ chức phương án phát huy giá trị di tích nhà lao Hội An
Ông Phan Văn Quang, Phó giám đốc Trung tâm QLBT DSVH Hội An cho biết, với tính chất của một công trình xây dựng liên quan đến lịch sử đấu tranh cách mạng nên việc tu bổ, tôn tạo di tích nhà lao Hội An cần phải đảm bảo tính nguyên gốc của di tích và tính lịch sử của sự kiện liên quan. Trong khi đó, hiện trạng di tích trước khi thực hiện dự án đã hư hại, xuống cấp nhiều; cơ sở tư liệu có được còn khá mỏng. Nhiều hạng mục của nhà lao đã bị hư hại, biến đổi không còn giữ được tính nguyên gốc như trước…

Tham quan Phòng trưng bày Di tích nhà lao Hội An

      Trong quá trình thực hiện dự án, đơn vị đã phải song hành giữa việc thi công tu bổ, vừa điều tra nghiên cứu, kiểm nghiệm hình thức, vật liệu của từng chi tiết hạng mục, xin ý kiến nhân chứng, tham khảo các nhà lao cùng thời để đề ra giải pháp thực hiện, khi đảm bảo cơ sở khoa học lại phải điều chỉnh hồ sơ thiết kế thi công ảnh hưởng rất nhiều đến tiến độ thực hiện của dự án.
Trên cơ sở hàng ngàn trang tư liệu sưu tầm, hàng trăm phiếu ý kiến góp ý, tổ chức 04 cuộc tham vấn nhân chứng, Trung tâm đã tu bổ các hạng mục cổng vào, nhà văn phòng, dãy nhà giam nam, nhà y tế, tường rào, … đảm bảo yếu tố nguyên trạng trước đây; một số hạng mục hư hại chỉ còn lại nền móng đã được phục hồi như phòng giam nữ phía đông, phòng giam nữ phía bắc, cột cờ, vọng lâu, … 

Trong quá trình thực hiện dự án, nhiều nhân chứng sống trao tặng các hiện vật liên quan để trưng bày tại di tích ( Ảnh : TTQLBTDSVH) 

      Trong quá trình thực hiện,  các cấp Hội tù yêu nước ở Quảng Nam và TP. Đà Nẵng, các vị nhân chứng đã cung cấp cho Trung tâm 62 hiện vật, 3.390 lý lịch trích ngang tù yêu nước liên quan đến nhà lao Hội An, hàng chục bài thơ ca được sáng tác trong nhà lao và nhiều thông tin quý, tư vấn tỉ mĩ từng vấn đề nhỏ. Đặc biệt, hạng mục nhà hội trường được cải tạo thích nghi để trở thành không gian giới thiệu tổng quan về di tích nhà lao. Bước đầu nơi đây sẽ là không gian trưng bày tư liệu, hiện vật đã sưu tầm được từ hội viên Hội tù yêu nước trong thời gian qua. 

      Phát biểu tại buổi khai mạc , ông Nguyễn Văn Lanh, Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An khẳng định: Việc tu bổ, phục hồi Di tích và xây dựng Phòng Trưng bày di tích Nhà Lao Hội An trong điều kiện còn khó khăn về nhiều mặt thể hiện sự nhận thức sâu sắc về giá trị của lịch sử; ý thức trách nhiệm tri ân đối với tiền nhân;…Kết quả của những cố gắng, nỗ lực đó đã mang lại cho di tích Nhà lao Hội An nhiều giá trị và trọng trách mới trong thời gian tới: Là một bảo tàng lịch sử ghi dấu chứng tích tội ác của kẻ thù; Là biểu tượng về lòng tri ân, đền ơn đáp nghĩa của các thế hệ hôm nay và mai sau với đồng bào, chiến sĩ cách mạng; Là một “địa chỉ đỏ” có sức lay động, nhân lên niềm tự hào đối với mỗi người và noi gương những người đi trước,…Đồng thời góp phần làm phong phú các loại hình tham quan để Hội An là điểm đến yêu thích, an toàn và thân thiện của du khách

      “ Trong thời gian đến, đề nghị Ban Quản lý dự án, Trung tâm QLBTDSVH cùng các cơ quan, ban ngành liên quan khẩn trương, tích cực, chủ động phối hợp tham mưu xúc tiến triển khai đầu tư các hạng mục còn lại, nhất là việc phục dựng mô hình hoạt động, sinh hoạt trong nhà tù trước đây, hoàn thiện trưng bày giới thiệu,… theo quy mô và phương án đã được phê duyệt nhằm hướng tới đảm bảo điều kiện đưa vào quản lý, tổ chức hoạt động một cách bài bản, căn cơ để sớm phát huy đầy đủ, hiệu quả những giá trị hết sức to lớn và nhiều ý nghĩa của Di tích này”, ông Lanh nhấn mạnh. 

Di tích nhà lao Hội An sẽ được đầu tư mở cửa làm điểm tham quan

      Sau buổi khai mạc trưng bày này, di tích nhà lao Hội An bước đầu sẽ được mở cửa thường xuyên để các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, địa phương, hội viên tù yêu nước có thể đến tham quan, sinh hoạt truyền thống nhằm phát huy giá trị bước đầu của di tích. 

      Cùng với đó, Trung tâm đã và đang tập trung tham mưu cấp thẩm quyền xem xét để có thể sớm triển khai Dự án trưng bày nhà lao hoàn chỉnh với không gian được đầu tư quy mô hơn về hình thức, nội dung, thẩm mỹ. Đồng thời tiếp tục  sưu tầm, tập hợp tư liệu, hiện vật có liên quan; đầu tư các cơ sở vật chất cần thiết để hướng đến hình thành một điểm tham quan du lịch, góp phần làm phong phú hệ thống các điểm tham quan ở Hội An.