Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Lê Văn Đa và bài ca trong lòng người Hội An
- Thứ sáu - 02/04/2021 05:44
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Trong những năm gần đây, Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An đã tổ chức nhiều đợt sưu tầm ngữ văn dân gian tại địa phương nhằm phục vụ công tác lưu trữ, phát huy di sản văn hóa phi vật thể ở Hội An.
Trong quá trình điền dã tại các vùng quê, chúng tôi được nghe nhiều người dân nơi đây hát những lời ngợi ca về anh hùng liệt sĩ Lê Văn Đa bằng làn điệu dân ca xứ Quảng mượt mà, thấm đượm nghĩa tình, chan chứa yêu thương:
Lê Văn Đa là đứa con yêu
Là niềm tin của non sông anh hùng
Người trung đội trưởng kiên trung
Trọn tình đồng đội trọn lòng yêu dân
Đã bao lần vào sanh ra tử
Bao hiểm nguy thách thử lòng anh
Noi gương sắt thép trung thành
Vì nghĩa lớn anh quên mình xông pha
Xuân Kỷ Dậu trước giờ xuất kích
Lấy máu mình viết bức tâm thư
Đảng ơi người mẹ ta ơi
Giờ quyết tử đến rồi hôm nay
Súng đã ôm chặt trong tay
Tiến về phố Hội trong lòng nao nao
Đường dài vươn cánh tay chân
Mẹ già phố Hội thương đau đón chờ
Cuộc chiến đấu đã đến giờ quyết liệt
Trăm xác thù gục dưới chân anh
Trên đường máu giặc còn tanh
Lê Văn Đa anh bất khuất tung hoành dọc ngang
Xác thù đầy đất Hội An
Cùng đường địch phản kích anh còn cứu nguy
Ham ăn chúng kéo cả bầy
Nào xe nào pháo bủa vây khắp thành
Chẳng may đồng đội đã bị thương
Sống kiên cường chết anh hùng là đây
Chiến sĩ một lòng thẳng ngay
Trên đường Hoàng Diệu ra tay diệt thù[1]
Suốt bài ca dài kể về gương chiến đấu và hy sinh của người chiến sĩ anh hùng, người dân tuyệt nhiên không nhắc gì đến quê hương của anh, chỉ khẳng định một điều rằng “Lê Văn Đa là đứa con yêu, Là niềm tin của non sông anh hùng”. Rất có thể khi vừa thoạt nghe, nhiều người trẻ tuổi sẽ nhầm tưởng Lê Văn Đa là một người Hội An. Thật ra, anh từ vùng quê Hoàng Đại, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa yêu thương, được đảng và tổ chức giao nhiệm vụ tham gia chiến đấu, tăng cường lực lượng tiêu diệt giặc thù trên mảnh đất Hội An ngoan cường. Tại đây, người chiến sỹ Lê Văn Đa đã dành trọn từng phút giây tuổi trẻ quý giá đời mình dâng hiến cho hòa bình, độc lập của Tổ quốc. Liệt sĩ Lê Văn Đa sinh năm 1948, nhập ngũ tháng 4 năm 1967, hy sinh ngày 22 tháng 2 năm 1969. Khi đó, anh là Thượng sĩ - Trung đội trưởng Đội đặc công nước Thị đội Hội An, (Quảng Nam). Trong thời gian chiến đấu, đồng chí Lê Văn Đa đã cùng đồng đội tham gia đánh nhiều trận đánh, diệt nhiều tên địch, góp nên những trang sử vẻ vang của lực lượng vũ trang thành phố Hội An anh hùng. Nổi bật là các trận đánh: Tiêu Diệt 1 tiểu đội và phá hủy 1 tàu chiến của Duyên đoàn 14 Hải quân Ngụy tại Cửa Đại, Trận Phục Kích Đánh chìm tàu địch trên sông xã Duy Nghĩa. Tại trận đánh vào Trung tâm nội ô tiêu diệt cơ quan đầu não của Mỹ ngụy, anh đã ngã xuống và mãi mãi yên nghỉ giữa lòng phố Hội trong sự tiếc thương vô hạn của Quân dân Hội An. Ghi nhận những cống hiến của liệt sĩ Lê Văn Đa trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam đã truy tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân” cho anh vào năm 2018.[2]
Hai quê hương của anh: Hội An, Thanh Hóa mãi bền chặt tình nghĩa một nhà, bắt nguồn từ thuở ông cha Nam tiến mở mang bờ cõi, đến những năm tháng vô cùng khốc liệt trong kháng chiến chống Mỹ, quân dân Thanh Hóa sẵn sàng chia lửa cho Quảng Nam, cho Hội An. Lùi về thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, theo chủ trương của Trung ương Đảng, các địa phương 2 miền đất nước sôi sục tinh thần thi đua kết nghĩa để vừa thực hiện cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc vừa dốc lực chiến đấu giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc Mỹ và tay sai, thống nhất nước nhà, hoàn thành độc lập và dân chủ trong cả nước. Sau lễ kết nghĩa giữa hai địa phương Quảng Nam-Thanh Hóa ngày 12-3-1960, với tinh thần “Tất cả vì miền Nam ruột thịt, vì Quảng Nam anh em”, Đảng bộ và nhân dân Thanh Hóa đã huy động cao nhất sức người, sức của cho kháng chiến chống Mỹ trên chiến trường miền Nam và tỉnh Quảng Nam anh em. Hàng vạn người con thân yêu của quê hương Thanh Hóa đã lên đường nhập ngũ. Trong số đó, gần 1.400 liệt sĩ mãi mãi nằm xuống nơi đất mẹ Quảng Nam, tên các anh được trang trọng khắc vào bia đá của Nhà bia ghi danh liệt sĩ quê hương Thanh Hóa hy sinh trong kháng chiến tại tỉnh Quảng Nam, trong khuôn viên nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Quảng Nam (xã Tam Phú, TP Tam Kỳ).
Bài dân ca về người chiến sĩ trẻ tuổi gan dạ đến từ vùng quê Thanh Hóa yêu thương vẫn mãi còn đó, nguyên xi trong ký ức những con người Hội An một thời dầm mình trong lửa đạn, cho chúng ta thấu hiểu biết bao giá trị thiêng liêng của đời sống thanh bình này, càng ý thức hơn về tầm quan trọng của những giá trị di sản văn hóa dân gian, những bảo vật trong lòng người, càng mài giũa càng sáng trong, càng nổi rõ chiều sâu lịch sử của đất và người nơi ta gắn bó, trưởng thành.
Lê Văn Đa là đứa con yêu
Là niềm tin của non sông anh hùng
Người trung đội trưởng kiên trung
Trọn tình đồng đội trọn lòng yêu dân
Đã bao lần vào sanh ra tử
Bao hiểm nguy thách thử lòng anh
Noi gương sắt thép trung thành
Vì nghĩa lớn anh quên mình xông pha
Xuân Kỷ Dậu trước giờ xuất kích
Lấy máu mình viết bức tâm thư
Đảng ơi người mẹ ta ơi
Giờ quyết tử đến rồi hôm nay
Súng đã ôm chặt trong tay
Tiến về phố Hội trong lòng nao nao
Đường dài vươn cánh tay chân
Mẹ già phố Hội thương đau đón chờ
Cuộc chiến đấu đã đến giờ quyết liệt
Trăm xác thù gục dưới chân anh
Trên đường máu giặc còn tanh
Lê Văn Đa anh bất khuất tung hoành dọc ngang
Xác thù đầy đất Hội An
Cùng đường địch phản kích anh còn cứu nguy
Ham ăn chúng kéo cả bầy
Nào xe nào pháo bủa vây khắp thành
Chẳng may đồng đội đã bị thương
Sống kiên cường chết anh hùng là đây
Chiến sĩ một lòng thẳng ngay
Trên đường Hoàng Diệu ra tay diệt thù[1]
Suốt bài ca dài kể về gương chiến đấu và hy sinh của người chiến sĩ anh hùng, người dân tuyệt nhiên không nhắc gì đến quê hương của anh, chỉ khẳng định một điều rằng “Lê Văn Đa là đứa con yêu, Là niềm tin của non sông anh hùng”. Rất có thể khi vừa thoạt nghe, nhiều người trẻ tuổi sẽ nhầm tưởng Lê Văn Đa là một người Hội An. Thật ra, anh từ vùng quê Hoàng Đại, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa yêu thương, được đảng và tổ chức giao nhiệm vụ tham gia chiến đấu, tăng cường lực lượng tiêu diệt giặc thù trên mảnh đất Hội An ngoan cường. Tại đây, người chiến sỹ Lê Văn Đa đã dành trọn từng phút giây tuổi trẻ quý giá đời mình dâng hiến cho hòa bình, độc lập của Tổ quốc. Liệt sĩ Lê Văn Đa sinh năm 1948, nhập ngũ tháng 4 năm 1967, hy sinh ngày 22 tháng 2 năm 1969. Khi đó, anh là Thượng sĩ - Trung đội trưởng Đội đặc công nước Thị đội Hội An, (Quảng Nam). Trong thời gian chiến đấu, đồng chí Lê Văn Đa đã cùng đồng đội tham gia đánh nhiều trận đánh, diệt nhiều tên địch, góp nên những trang sử vẻ vang của lực lượng vũ trang thành phố Hội An anh hùng. Nổi bật là các trận đánh: Tiêu Diệt 1 tiểu đội và phá hủy 1 tàu chiến của Duyên đoàn 14 Hải quân Ngụy tại Cửa Đại, Trận Phục Kích Đánh chìm tàu địch trên sông xã Duy Nghĩa. Tại trận đánh vào Trung tâm nội ô tiêu diệt cơ quan đầu não của Mỹ ngụy, anh đã ngã xuống và mãi mãi yên nghỉ giữa lòng phố Hội trong sự tiếc thương vô hạn của Quân dân Hội An. Ghi nhận những cống hiến của liệt sĩ Lê Văn Đa trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam đã truy tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân” cho anh vào năm 2018.[2]
Hai quê hương của anh: Hội An, Thanh Hóa mãi bền chặt tình nghĩa một nhà, bắt nguồn từ thuở ông cha Nam tiến mở mang bờ cõi, đến những năm tháng vô cùng khốc liệt trong kháng chiến chống Mỹ, quân dân Thanh Hóa sẵn sàng chia lửa cho Quảng Nam, cho Hội An. Lùi về thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, theo chủ trương của Trung ương Đảng, các địa phương 2 miền đất nước sôi sục tinh thần thi đua kết nghĩa để vừa thực hiện cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc vừa dốc lực chiến đấu giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc Mỹ và tay sai, thống nhất nước nhà, hoàn thành độc lập và dân chủ trong cả nước. Sau lễ kết nghĩa giữa hai địa phương Quảng Nam-Thanh Hóa ngày 12-3-1960, với tinh thần “Tất cả vì miền Nam ruột thịt, vì Quảng Nam anh em”, Đảng bộ và nhân dân Thanh Hóa đã huy động cao nhất sức người, sức của cho kháng chiến chống Mỹ trên chiến trường miền Nam và tỉnh Quảng Nam anh em. Hàng vạn người con thân yêu của quê hương Thanh Hóa đã lên đường nhập ngũ. Trong số đó, gần 1.400 liệt sĩ mãi mãi nằm xuống nơi đất mẹ Quảng Nam, tên các anh được trang trọng khắc vào bia đá của Nhà bia ghi danh liệt sĩ quê hương Thanh Hóa hy sinh trong kháng chiến tại tỉnh Quảng Nam, trong khuôn viên nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Quảng Nam (xã Tam Phú, TP Tam Kỳ).
Bài dân ca về người chiến sĩ trẻ tuổi gan dạ đến từ vùng quê Thanh Hóa yêu thương vẫn mãi còn đó, nguyên xi trong ký ức những con người Hội An một thời dầm mình trong lửa đạn, cho chúng ta thấu hiểu biết bao giá trị thiêng liêng của đời sống thanh bình này, càng ý thức hơn về tầm quan trọng của những giá trị di sản văn hóa dân gian, những bảo vật trong lòng người, càng mài giũa càng sáng trong, càng nổi rõ chiều sâu lịch sử của đất và người nơi ta gắn bó, trưởng thành.